Historiani i njohur, RichOvery, redaktori i "Historia e plotë e botës" e botuar nga e përditshmja angleze "The Times", ka zgjedhur datat që ai beson se kanë influencuar më shumë njerëzimin. Zgjedhja e 50 datave më të rëndësishme në historinë e botës është një punë tmerruese.
1. 3500 para Krishtit - Shpikja e rrogës dhe plugut në Mesopotami (Iraku i tanishëm); shpikja e velës në Egjipt; tri shpikjet thelbësore për tregtinë, agrikulturën dhe eksplorimet.
2. 3200 para Krishtit - Shpikja e shkrimit në Mesopotami: mjeti i regjistrimit dhe kuptimit të historisë njerëzore.
3. 3000 para Krishtit - Themelimi i qyteteve të para në Sumeria (Iraku i tanishëm): origjina e strukturave moderne sociale dhe administrative.
4. 1600 para Krishtit - Shpikja e alfabetit modern: mjeti esencial i komunikimit dhe koncepteve dhe kulturës komplekse.
5. 1600 para Krishtit - Fillimi i qytetarisë greke: esenciale për trashëgiminë perëndimore dhe rrënjët e matematikës, filozofisë, mendimit politik dhe mjekësisë.
6. 753 para Krishtit - Themelimi i Romës: perandoria romake është një shtyllë e epokës moderne, duke prodhuar ide për drejtësinë, ligjin, inxhinierinë dhe luftën.
7. 670 para Krishtit - Shpikja e punës me hekur: metalurgjia është çelësi i zhvillimeve të mëtejshme teknike, ekonomike dhe ushtarake.
8. 551 para Krishtit - Lindja e Konfucit, babai i një prej sistemeve më të mëdha filozofike në botë.
9. 490 para Krishtit - Beteja e Maratonës: grekët sprapsin një pushtim persian, duke bërë të mundur mbijetesën e kulturës dhe shkencës greke.
10. 486 para Krishtit - Lindja e Budës, themeluesi i një prej besimeve më të mëdha në botë.
11. 327 para Krishtit - Perandoria e Aleksandrit të Madh arrin në Indi: shembulli i parë i marrëdhënieve reciproke të dhunshme mes Evropës dhe Azisë.
12. 202 para Krishtit - Hanibali mundet nga Roma: fitorja është thelbësore për të siguruar mbijetesën dhe zgjerimin e qytetërimit romak.
13. 27 para Krishtit - Themelimi i Perandorisë Romake: ky është fillimi i periudhës klasike të dominimit romak në Evropë dhe në Mesdhe.
14. Rreth vitit 5 para Krishtit - Lindja e Jezu Krishtit, themeluesi i shumë degëve të krishterimit. Data e saktë është në diskutim.
15. 105 pas Krishtit - Përdorimi i parë i letrës moderne: letra zëvendësoi gurin, papirin, drurin si mjet më i lirë dhe i përshtatshëm.
16. 280 pas Krishtit - Unifikimi i Kinës nën dinastinë perëndimore të Chin-it krijon format politike të Kinës moderne.
17. 312 - Perandori romak Konstandin konvertohet në të krishterë: kjo bëri të mundur që krishterimi të përhapet në të gjithë Evropën.
18. 476 - Rënia e Perandorisë Romake në Perëndim i jep fund 800 viteve të dominimit. Fillon krijimi i Evropës moderne.
19. Rreth vitit 570 - Lindja e Muhamedit, themeluesi i një prej besimeve më të mëdha në botë.
20. Rreth vitit 730 - Shpiket shtypi në Kinë: një mjet esencial për komunikimin masiv, administrimin dhe shpërndarjen kulturore.
21. 800 pas Krishtit - Charlemagne kurorëzohet Perandor i perandorisë së re perëndimore. Kjo shënoi pikën në të cilën Evropa filloi të ri-integrohet. Perandoria e Shenjtë Romake zgjat edhe 1 mijë vite.
22. 1054 - Ndarja e Kishave të krishtera greke dhe latine ndan krishterimin një herë e mirë në dy gjysma gjeografike.
23. 1088 - Themelohet Universiteti i parë në Bolonje, Itali:
fillimi i konceptimit modern për arsimin e lartë dhe diturinë universitare.
24. 1206 - Genghis Khan fillon pushtimin në Azi. Kjo ka një impakt të rëndësishëm në zhvillimet aziatike dhe lëvizjen e njerëzve.
25. 1215 - Magna Karta nënshkruhet nga mbreti John në Runnymede: kjo shënon origjinën e konceptit modern të sundimin kushtetues.
26. 1453 - Rënia e Kostandinopojës për turqit otomanë: Fillojnë 500 vitet e dominimit turk në Mesdheun Lindor, Afrikën e Veriut dhe Lindjen e Mesme.
27. 1455 - Libri i parë i printuar me shtypje të lëvizshme: Revolucioni i Johannes Gutenberg në teknologjinë e printimit bën të mundur leximin masiv.
28. 1492 - Kristofor Kolombi zbulon Botën e Re, duke e sjellë Amerikën në sistemin tregtar/kulturor të botës.
29. 1509 - Shpikja e orës: thelbësore për ekonominë dhe administratën moderne.
30. 1517 - Martin Luter paraqet reformimin. Është fillimi i krishterimit protestant dhe idesë së individualizmit fetar.
31. 1519 - Cortes fillon pushtimin e Amerikës së Jugut, e cila bëhet pjesë e sistemit të gjerë ekonomik dhe politik në botë.
32 1564 - William Shakespeare lind: në veprat e tij shkruhen pohime esenciale për shoqërinë njerëzore.
33. 1651 - Publikohet "Vigani" i Thomas Hobbes: është origjina e idesë moderne të shoqërisë civile, barazisë para ligjit dhe individualizmi egoist.
34. 1687 - Isak Njutoni publikon "Principia Mathematica", themeli i fizikës moderne.
35. 1776 - Shpalla e Pavarësisë në Amerikë përcakton evolucionin politik të Botës së Re dhe lindjen e pushteti amerikan.
36. 1789 - Revolucioni francez shënon ndarjen thelbësore me traditën e monarkisë; "të drejtat e njeriut" hidhen në letër.
37. 1815 - Beteja e Vaterlosë: përfundon perandoria napoleonike dhe bashkë me të, ambicia e Napoleonit për të sunduar dhe reformuar në të gjithë Evropën.
38. 1825 - Ndërtohet lokomotiva me avull, gjë që shënon fillimin e epokës së hekurudhave, mjetit të lirë dhe të shpejtë të transportit.
39. 1859 - Publikimi i "Origjinës së specieve" të Darvinit. Teoria e tij e evolucionit transformon pikëpamjen e njerëzimit ndaj mjedisit të rij, dhe besimit tek Perëndia.
40. 1885 - "Benz" ndërton makinën me karburant, gjë që shënon fillimin e revolucionit më të thellë teknik dhe shoqëror të epokës moderne.
41. 1893 - Në Zelandën e Re gratë votojnë. Kjo fazë shënon barazinë e plotë politike të gruas.
42. 1905 - Teoria e Ajnshtajnit për relativitetin publikohet. Kjo transformon njohurinë moderne fizike.
43. 1917 - Revolucioni rus krijon shtetin e parë revolucionar.
44. 1918 - Fundi i Luftës së Parë Botërore: perandoritë e Habsburgut dhe otomane shemben; rivizatohet harta e Evropës dhe Lindjes së Mesme.
45. 1939 - Shpërthimi i Luftës së Dytë Botërore: 50 milionë njerëz vdesin në të gjithë botën në vitet 1939-45, në konfliktin më të madh e më të tmerrshëm në botë, e cila i jep fund imperializmit të gjatë.
46. 1945 - Fundi i Luftës së Dytë Botërore; kur detonohet bomba e parë bërthamore, njerëzimi gjen mënyrën për të shkatërruar veten.
47. 1949 - Themelohet Kina komuniste: Kina krijohet si një territor i vetëm unik me një administratë të përbashkët dhe një ekonomi moderne.
48. 1959 - Shpika e çipit prej silikoni është një shpikje e madhe teknologjike e shekullit të kaluar, duke hapur rrugën e epokës së kompjuterit.
49. 1960 - Del në qarkullim pilula e parë kontraceptive për gratë, të cilat tani mund të bëjnë zgjedhjet e tyre biologjike për riprodhimin.
50. 1989-90 - Kolapsi i regjimeve komuniste në Evropë: shënon fundin e eksperimentit të gjatë komunist; edhe komunizmi në Azi transformohet.
Historiani i njohur, RichOvery, redaktori i "Historia e plotë e botës" e botuar nga e përditshmja angleze "The Times", ka zgjedhur datat që ai beson se kanë influencuar më shumë njerëzimin. Zgjedhja e 50 datave më të rëndësishme në historinë e botës është një punë tmerruese.
1. 3500 para Krishtit - Shpikja e rrogës dhe plugut në Mesopotami (Iraku i tanishëm); shpikja e velës në Egjipt; tri shpikjet thelbësore për tregtinë, agrikulturën dhe eksplorimet.
2. 3200 para Krishtit - Shpikja e shkrimit në Mesopotami: mjeti i regjistrimit dhe kuptimit të historisë njerëzore.
3. 3000 para Krishtit - Themelimi i qyteteve të para në Sumeria (Iraku i tanishëm): origjina e strukturave moderne sociale dhe administrative.
4. 1600 para Krishtit - Shpikja e alfabetit modern: mjeti esencial i komunikimit dhe koncepteve dhe kulturës komplekse.
5. 1600 para Krishtit - Fillimi i qytetarisë greke: esenciale për trashëgiminë perëndimore dhe rrënjët e matematikës, filozofisë, mendimit politik dhe mjekësisë.
6. 753 para Krishtit - Themelimi i Romës: perandoria romake është një shtyllë e epokës moderne, duke prodhuar ide për drejtësinë, ligjin, inxhinierinë dhe luftën.
7. 670 para Krishtit - Shpikja e punës me hekur: metalurgjia është çelësi i zhvillimeve të mëtejshme teknike, ekonomike dhe ushtarake.
8. 551 para Krishtit - Lindja e Konfucit, babai i një prej sistemeve më të mëdha filozofike në botë.
9. 490 para Krishtit - Beteja e Maratonës: grekët sprapsin një pushtim persian, duke bërë të mundur mbijetesën e kulturës dhe shkencës greke.
10. 486 para Krishtit - Lindja e Budës, themeluesi i një prej besimeve më të mëdha në botë.
11. 327 para Krishtit - Perandoria e Aleksandrit të Madh arrin në Indi: shembulli i parë i marrëdhënieve reciproke të dhunshme mes Evropës dhe Azisë.
12. 202 para Krishtit - Hanibali mundet nga Roma: fitorja është thelbësore për të siguruar mbijetesën dhe zgjerimin e qytetërimit romak.
13. 27 para Krishtit - Themelimi i Perandorisë Romake: ky është fillimi i periudhës klasike të dominimit romak në Evropë dhe në Mesdhe.
14. Rreth vitit 5 para Krishtit - Lindja e Jezu Krishtit, themeluesi i shumë degëve të krishterimit. Data e saktë është në diskutim.
15. 105 pas Krishtit - Përdorimi i parë i letrës moderne: letra zëvendësoi gurin, papirin, drurin si mjet më i lirë dhe i përshtatshëm.
16. 280 pas Krishtit - Unifikimi i Kinës nën dinastinë perëndimore të Chin-it krijon format politike të Kinës moderne.
17. 312 - Perandori romak Konstandin konvertohet në të krishterë: kjo bëri të mundur që krishterimi të përhapet në të gjithë Evropën.
18. 476 - Rënia e Perandorisë Romake në Perëndim i jep fund 800 viteve të dominimit. Fillon krijimi i Evropës moderne.
19. Rreth vitit 570 - Lindja e Muhamedit, themeluesi i një prej besimeve më të mëdha në botë.
20. Rreth vitit 730 - Shpiket shtypi në Kinë: një mjet esencial për komunikimin masiv, administrimin dhe shpërndarjen kulturore.
21. 800 pas Krishtit - Charlemagne kurorëzohet Perandor i perandorisë së re perëndimore. Kjo shënoi pikën në të cilën Evropa filloi të ri-integrohet. Perandoria e Shenjtë Romake zgjat edhe 1 mijë vite.
22. 1054 - Ndarja e Kishave të krishtera greke dhe latine ndan krishterimin një herë e mirë në dy gjysma gjeografike.
23. 1088 - Themelohet Universiteti i parë në Bolonje, Itali:
fillimi i konceptimit modern për arsimin e lartë dhe diturinë universitare.
24. 1206 - Genghis Khan fillon pushtimin në Azi. Kjo ka një impakt të rëndësishëm në zhvillimet aziatike dhe lëvizjen e njerëzve.
25. 1215 - Magna Karta nënshkruhet nga mbreti John në Runnymede: kjo shënon origjinën e konceptit modern të sundimin kushtetues.
26. 1453 - Rënia e Kostandinopojës për turqit otomanë: Fillojnë 500 vitet e dominimit turk në Mesdheun Lindor, Afrikën e Veriut dhe Lindjen e Mesme.
27. 1455 - Libri i parë i printuar me shtypje të lëvizshme: Revolucioni i Johannes Gutenberg në teknologjinë e printimit bën të mundur leximin masiv.
28. 1492 - Kristofor Kolombi zbulon Botën e Re, duke e sjellë Amerikën në sistemin tregtar/kulturor të botës.
29. 1509 - Shpikja e orës: thelbësore për ekonominë dhe administratën moderne.
30. 1517 - Martin Luter paraqet reformimin. Është fillimi i krishterimit protestant dhe idesë së individualizmit fetar.
31. 1519 - Cortes fillon pushtimin e Amerikës së Jugut, e cila bëhet pjesë e sistemit të gjerë ekonomik dhe politik në botë.
32 1564 - William Shakespeare lind: në veprat e tij shkruhen pohime esenciale për shoqërinë njerëzore.
33. 1651 - Publikohet "Vigani" i Thomas Hobbes: është origjina e idesë moderne të shoqërisë civile, barazisë para ligjit dhe individualizmi egoist.
34. 1687 - Isak Njutoni publikon "Principia Mathematica", themeli i fizikës moderne.
35. 1776 - Shpalla e Pavarësisë në Amerikë përcakton evolucionin politik të Botës së Re dhe lindjen e pushteti amerikan.
36. 1789 - Revolucioni francez shënon ndarjen thelbësore me traditën e monarkisë; "të drejtat e njeriut" hidhen në letër.
37. 1815 - Beteja e Vaterlosë: përfundon perandoria napoleonike dhe bashkë me të, ambicia e Napoleonit për të sunduar dhe reformuar në të gjithë Evropën.
38. 1825 - Ndërtohet lokomotiva me avull, gjë që shënon fillimin e epokës së hekurudhave, mjetit të lirë dhe të shpejtë të transportit.
39. 1859 - Publikimi i "Origjinës së specieve" të Darvinit. Teoria e tij e evolucionit transformon pikëpamjen e njerëzimit ndaj mjedisit të rij, dhe besimit tek Perëndia.
40. 1885 - "Benz" ndërton makinën me karburant, gjë që shënon fillimin e revolucionit më të thellë teknik dhe shoqëror të epokës moderne.
41. 1893 - Në Zelandën e Re gratë votojnë. Kjo fazë shënon barazinë e plotë politike të gruas.
42. 1905 - Teoria e Ajnshtajnit për relativitetin publikohet. Kjo transformon njohurinë moderne fizike.
43. 1917 - Revolucioni rus krijon shtetin e parë revolucionar.
44. 1918 - Fundi i Luftës së Parë Botërore: perandoritë e Habsburgut dhe otomane shemben; rivizatohet harta e Evropës dhe Lindjes së Mesme.
45. 1939 - Shpërthimi i Luftës së Dytë Botërore: 50 milionë njerëz vdesin në të gjithë botën në vitet 1939-45, në konfliktin më të madh e më të tmerrshëm në botë, e cila i jep fund imperializmit të gjatë.
46. 1945 - Fundi i Luftës së Dytë Botërore; kur detonohet bomba e parë bërthamore, njerëzimi gjen mënyrën për të shkatërruar veten.
47. 1949 - Themelohet Kina komuniste: Kina krijohet si një territor i vetëm unik me një administratë të përbashkët dhe një ekonomi moderne.
48. 1959 - Shpika e çipit prej silikoni është një shpikje e madhe teknologjike e shekullit të kaluar, duke hapur rrugën e epokës së kompjuterit.
49. 1960 - Del në qarkullim pilula e parë kontraceptive për gratë, të cilat tani mund të bëjnë zgjedhjet e tyre biologjike për riprodhimin.
50. 1989-90 - Kolapsi i regjimeve komuniste në Evropë: shënon fundin e eksperimentit të gjatë komunist; edhe komunizmi në Azi transformohet.
Post a Comment